Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm trong quý 4.2021 đã được cải thiện, song tính chung cả năm, thị trường lao động còn gặp nhiều khó khăn, với tỷ lệ thất nghiệp cả năm cao hơn năm trước.
Ông Phạm Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động (Tổng cục Thống kê) cho biết thông tin trên tại buổi họp báo về tình hình lao động việc làm quý 4/2021 và năm 2021, do Tổng cục Thống kê tổ chức ngày 6.1.
Thu nhập của người lao động trong năm 2021 giảm so với năm 2020. THU HẰNG
Thất nghiệp khu vực thành thị vượt mốc 4%
Theo ông Phạm Hoài Nam, số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động năm 2021 là hơn 1,4 triệu người, tăng 203.700 người so với năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 3,22%, tăng 0,54 điểm phần trăm so với năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị là 4,42%. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (15-24 tuổi) là 8,48%, tăng 0,52 điểm phần trăm so với năm trước.
Mặc dù Chính phủ đã có các chính sách chủ động thích ứng linh hoạt trong phòng chống Covid-19, vừa thực hiện phục hồi, phát triển kinh tế – xã hội nhưng tính chung cả năm 2021, thị trường lao động vẫn còn gặp nhiều khó khăn, với tỷ lệ thất nghiệp của cả năm cao hơn năm trước, trong đó khu vực thành thị vượt mốc 4%.
Trong năm 2021, tình hình dịch kéo dài và phức tạp hơn trong năm 2020 đã khiến cho hàng triệu người mất việc, lao động trong các ngành tiếp tục giảm, đặc biệt là khu vực dịch vụ, xây dựng… Tình trạng thiếu việc làm trong độ tuổi năm 2021 là hơn 1,4 triệu người, tăng 370.800 người so với năm trước.
Diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 đã đẩy tỷ lệ thiếu việc làm ở khu vực thành thị cao hơn khu vực nông thôn trong năm 2021. Điều này trái với xu hướng thị trường lao động thường được quan sát ở nước ta với tình trạng thiếu việc làm ở khu vực nông thôn thường nghiêm trọng hơn so với thành thị.
Thu nhập của người lao động giảm nhẹ
Ông Phạm Hoài Nam cho biết do ảnh hưởng của dịch bệnh, năm 2021, nhiều doanh nghiệp khó khăn, sản xuất sụt giảm, đứt gãy chuỗi cung ứng nên thu nhập của người lao động thu nhập bình quân tháng của người lao động sụt giảm.
Nếu quý 3, thu nhập của người lao động là 5,2 triệu đồng, giảm thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, thì sang quý 4, mức thu nhập bình quân của người lao động đã được cải thiện hơn, lên mức 5,3 triệu đồng. Tuy nhiên, so sánh cùng kỳ năm 2020, thì quý 4/2021 đã giảm 624.000 đồng.
Mặc dù tình hình tình hình thu nhập của người lao động trong quý 4 đã được cải thiện, song thu nhập bình quân tháng trong năm 2021 vẫn giảm nhẹ 32.000 đồng, xuống còn 5,7 triệu đồng. Trong đó, thu nhập bình quân tháng của lao động nam là 6,6 triệu đồng, cao hơn 1,4 lần của lao động nữ (4,7 triệu đồng). Thu nhập bình quân của lao động khu vực thành thị là 7 triệu đồng, cao hơn 1,4 lần mức thu nhập bình quân lao động khu vực nông thôn (5 triệu đồng).
Điều này cho thấy, tình trạng giảm thu nhập của nữ giới do Covid-19 diễn ra nghiêm trọng hơn so với của nam giới, nguy cơ bất bình đẳng giới trong thu nhập bình quân có dấu hiệu gia tăng.
Xét theo ngành kinh tế, so với năm 2020, thu nhập bình quân của lao động khu vực công nghiệp và xây dựng là 6,4 triệu đồng, giảm 201.000 đồng, tương ứng giảm 3,0% và lao động trong khu vực dịch vụ có mức thu nhập bình quân là 6,8 triệu đồng, giảm 27.000 đồng, tương ứng giảm 0,4%. Trong khi đó, lao động trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản duy trì được mức độ tăng trưởng dương ổn định, với mức thu nhập bình quân tháng năm 2021 là 3,6 triệu đồng, tăng 7,1%, tương ứng tăng 236.000 đồng.
Đối với lao động làm công ăn lương, thu nhập bình quân tháng năm 2021 giảm 45.000 đồng còn 6,6 triệu đồng. Lao động nam có mức thu nhập bình quân cao hơn 1,15 lần mức thu nhập bình quân của lao động nữ (7 triệu đồng so với 6 triệu đồng); lao động khu vực thành thị có thu nhập bình quân cao hơn 1,23 lần lao động khu vực nông thôn (7,3 triệu đồng so với 5,9 triệu đồng).
2,2 triệu lao động rời bỏ thành phố về quê
Thông tin về “làn sóng” lao động trở về quê sau dịch Covid-19, lãnh đạo Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động cho hay, tính đến 15.12.2021, cả nước có khoảng 2,2 triệu người di cư trở về các tỉnh, thành phố khác nhau do dịch.
Trong số này, có khoảng 447.000 người trở về từ Hà Nội, 524.000 người về từ TP.HCM, và gần 600.000 người từ các tỉnh phía nam, hơn 676.000 người từ các tỉnh thành phố khác về.
“Số người trở về chủ yếu là lao động tự do, lực lượng chịu ảnh hưởng ngay của các đợt giãn cách theo Chỉ thị 15, 16. Tuy nhiên, vẫn có 839.000 người từ 15 tuổi trở lên thuộc lực lượng lao động đang làm việc hoặc thất nghiệp. Điều này dẫn đến một số ngành thâm hụt lao động như dệt may, da giày…”, ông Nam nói.
Để hồi phục lại thị trường lao động sau đại dịch và để giảm tỷ lệ thất nghiệp, Tổng cục Thống kê cho rằng cần có những chính sách cụ thể hỗ trợ lao động, nhất là lực lượng lao động về quê đang rất khó khăn trong tìm kiếm việc làm.
“Chính phủ và các địa phương vẫn phải có những chính sách an sinh, bố trí công ăn việc làm và thu hút lại lao động thời gian tới. Quốc hội họp phiên bất thường tung ra nhiều chính sách kích cầu đầu tư, mở rộng sản xuất cũng là giải pháp tốt để tạo công ăn việc làm làm cho người lao động. Bên cạnh đó, chúng ta phải quy hoạch lại các ngành nghề như dệt may, da giày, chuyển từ thành phố lớn về các địa phương để tạo việc làm cho người lao động”, ông Nam khuyến nghị.
Theo Thu Hằng/TNO
